Terör örgütü PKK/YPG'nin petrol üretimi, ticareti 2023

Petrol gelirleri, terör örgütü PKK/YPG'nin oluşturduğu sözde devletçik olan "Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi" için önemli bir gelir kaynağı oluşturuyor. Grubun yaptığı açıklamalara göre, 2022 bütçesi toplam 780 milyon dolar olarak gerçekleşti ve bunun %77'sini petrol gelirleri oluşturuyor. Bu açıklamalar bazı soruları gündeme getiriyor. Suriye'deki petrol kaynaklarının büyüklüğü nedir? Bu terör örgütünün petrolden elde ettiği gerçek gelir nedir? PKK/YPG'nin Suriye'deki petrol ticareti üzerindeki kontrolü ne kadar? Petrolü satmak için hangi yolları kullanıyor? Hangi paravan şirketleri kullanıyor?

Suriye'deki petrol üretimi ve kaynakları

GÜNLÜK 500 BİN VARİL KAPASİTE VAR

PKK 60 BİN VARİL ÜRETİM

TÜRKİYENİN GÜNLÜK TÜKETİMİ 900 BİN VARİL

TÜRKİYENİN GÜNLÜK ÜRETİMİ 75 BİN VARİL

PKK/YPG'nin kontrolündeki bölgelerde günlük 66.000 ila 70.000 varil petrol üretiliyor. Suriye genelinde günlük ortalama üretim yaklaşık 85.900 varil. Bu rakam 2011'de 353.000 varildi. Gulfsands Petroleum'un yönetim kurulu başkanı John Bell, ülkenin petrol altyapısına gerekli yatırımlar yapılırsa günde 500.000 varil petrol üretilebileceğini iddia ediyor. Mevcut fiyatlarla Suriye'nin petrol kaynakları yıllık 20 milyar dolardan fazla gelir sağlayabilir. Gulfsands Petroleum'un eski yönetim kurulu üyesi John P. Dorrier Jr., eski ABD Başkanı Donald Trump tarafından yaptırımlardan muaf tutulan Delta Crescent Energy'nin kurucularından biri.

Suriye'nin petrol kaynaklarının ve PKK/YPG'nin ürettiği petrolün büyüklüğünü anlamak için bu çıktıyı sadece Türkiye'deki günlük petrol tüketimiyle karşılaştırmak faydalı olacaktır. Küresel Ekonomik Bilgi Veri Bankası'nın (CEIC) verilerine göre, Türkiye'nin 2021'deki günlük petrol tüketimi 939.000 varildir. Bu bilgi, PKK/YPG'nin elindeki bölgelerde üretilen petrolün Türkiye'nin ihtiyacının sadece %7'sini karşıladığını göstermektedir. Bell'in tahminine göre, yatırımlarla Suriye'nin toplam günlük petrol üretimi Türkiye'nin ihtiyacının yaklaşık yarısını karşılayabilir.

Suriye'deki petrol üretiminin ölçeğini anlamak için bir diğer karşılaştırma Türkiye'deki üretimle yapılabilir. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), yeni açılan kuyularla Türkiye'nin günlük iç petrol üretiminin 75.052 varil petrol eşdeğeri ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını duyurdu. Terör örgütünün günde ürettiği 70.000 varil petrol, bu nedenle Türkiye'nin üretiminden daha azdır.

Bir gelir kaynağı: Petrol

PKK/KCK terör örgütü çeşitli suç faaliyetlerinden gelir elde ediyor. Örneğin, örgütün sadece uyuşturucu kaçakçılığından yılda yaklaşık 1,5 milyar dolar kazandığı bildiriliyor. Örgütün Avrupa ülkelerinde "bağış" adı altında elde ettiği gelirin tam olarak ne kadar olduğu bilinmemekle birlikte, petrol üretimi uyuşturucu kaçakçılığını bile geride bırakarak en önemli gelir kaynağı olarak öne çıkıyor. "Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi" bütçesine tahsis edilen 602 milyon dolar, gerçek gelirin yalnızca bir kısmını temsil ediyor.

Örgütün petrol üretiminden elde ettiği gerçek geliri tahmin etmek için sahadaki petrol üretimi ve satışlarına bakmak gerekir. PKK/YPG'nin kontrolündeki bölgelerde yıllık 24,09 milyon ila 25,55 milyon varil petrol üretimi gerçekleşmektedir. Brent ham petrolünün güncel fiyatına göre analiz edildiğinde bunun yıllık yaklaşık 2,194 milyar dolarlık bir gelir potansiyeli bulunmaktadır. Ancak petrol üretiminin kalitesinin düşük olması, teknik eksiklikler, lojistik sorunlar ve yasal altyapı nedeniyle YPG'nin bundan daha az kazandığı bilinmektedir. YPG'nin bir varil petrolü 15-19 dolara sattığı bildirilmektedir.

Diğer kaynaklar YPG'nin varil başına 15 ila 19 dolar arasında kazandığını ve bunun 15 dolarını Suriye rejimine ödediğini, aracıların ise 40 ila 50 dolar kazandığını belirtiyor. Bu aracıların neredeyse tamamı YPG üyesi olduğundan örgütün yıllık toplam petrol gelirinin 1,324 milyar dolar ile 1,762 milyar dolar arasında olduğu tahmin edilebilir.

Örgütün resmi ve resmi olmayan gelir rakamları arasında yaklaşık 1 milyar dolarlık bir fark var. PKK/YPG'nin sözde "resmi" yetkilileri, terör örgütünün petrol ticaretinden 602 milyon dolar kazandığını iddia ederken, kalan 1 milyar dolar terör örgütünün kendi amaçları için kullanılıyor. Örneğin, 602 milyon dolar "Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi"nin resmi kurumlarına gidiyor, 1 milyar dolar ise PKK/YPG terör örgütünün kasasına giriyor ve Suriye, Irak, İran ve Türkiye'de kullanılıyor.

Bu tahmin tamamen doğru olmasa da, örgüt için petrol üretiminin değerini göstermede hayati öneme sahiptir. Ayrıca, bu finansal kaynağın örgüt için önemini kavramak için şu karşılaştırma yapılabilir: Örgütün bu yıl ABD'den aldığı toplam resmi destek, maaşlar, silahlar, ekipman ve mühimmat dahil olmak üzere 160 milyon dolardır. İddia edilen petrol üretimi geliri 602 milyon dolar veya örgütün iddia ettiği gibi 1 milyar dolardan fazla olsun, terör örgütü için petrol üretiminin önemini vurgular.

3 ayrı satış rotası

Terör örgütünün birincil gelir kaynağını sattığı yolları analiz ettiğimizde üç belirgin rotayı vurgularız. Önem sırasına göre, birincisi Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne (KBY) yaptığı satışlardır. PKK/YPG ile KBY arasındaki petrol ticaretinin Fish-Habur sınır kapısından yapıldığı ve resmi olmadığı anlaşılıyor. PKK/YPG tarafından aracılar aracılığıyla taşınan petrol, örgütün KBY'deki paydaşları tarafından sisteme dahil ediliyor ve bölgenin petrol üretiminin bir parçası haline geliyor. PKK/YPG'nin elindeki bölgelerde daha düşük maliyetle satın alınan petrol daha sonra KBY petrolüyle birlikte dünya çapında satılıyor.

İkinci rota Suriye rejiminin kontrolündeki bölgelere yöneliktir. Şam rejimine yakınlığıyla bilinen Katerji Grubu'nun bölgedeki yerel petrol ticaretinde aktif rol oynadığı birçok medya kaynağı tarafından bildirilmiştir. PKK/YPG terör örgütü, Şam rejimiyle petrol ticaretini bu grup aracılığıyla kolaylaştırmaktadır. Bu ticaretin güvenliğini sağlamak için Katerji Grubu bağımsız bir milis gücü kurmuştur. 2019'un başlarında Wall Street Journal'da yayınlanan bir rapor, ABD ve AB tarafından yaptırım uygulanan Katerji Grubu'nun PKK/YPG ile Suriye rejimi arasında petrol ticareti yapmaya devam ettiğini açıkça göstermiştir.

PKK/YPG'nin kullandığı üçüncü petrol satış rotası ise Suriye Geçici Hükümeti'nin kontrolündeki bölgelere yöneliktir. Aracılar aracılığıyla bölgeye kaçırılan petrol daha sonra yerel benzin istasyonlarında satılır. Bu petrol daha sonra İdlib bölgesine aktarılır. Türkiye üzerinden Suriye Geçici Hükümeti bölgelerine alternatif bir petrol tedarik rotası oluşturulmuş olmasına rağmen, Türk petrolü daha kaliteli olduğu için daha pahalıdır. Türkiye'den bu bölgeye iki farklı dizel yakıtı tedarik edilmektedir. Suriye Geçici Hükümeti bölgelerine giden yüksek kaliteli petrol, kaçak PKK/YPG petrolünün neredeyse iki katı pahalıdır. Türkiye'den gelen düşük kaliteli petrol, PKK/YPG bölgesinden getirilen petrolden hala daha pahalıdır. Bölgedeki ekonomik koşullar nedeniyle kaçak petrol de kullanılmaktadır.

Özetle, bazı komplo teorisyenlerinin iddialarının aksine, Suriye'nin çok değerli petrol kaynakları yoktur. Ancak, mevcut petrol kaynakları PKK/YPG terör örgütü için hayati bir gelir kaynağıdır.

https://www.aa.com.tr/en/analysis/opinion-oil-production-trade-of-terrorist-group-pkk-ypg/3052941