2006 savaşı benzerlikler farklılıklar

üç sorudan oluşan önemli bir tahmin oyunu ikinci haftasına girdi. Hizbullah ve İran, 30 Temmuz'da Beyrut'ta Hizbullah askeri lideri Fuad Shukr'un ve 31 Temmuz'da Tahran'da Hamas siyasi şefi İsmail Haniyeh'in suikastlarına ne zaman ve nasıl karşılık verecek? İsrail, muhtemelen koordineli bir Hizbullah-İran saldırısına nasıl yanıt verecek? En endişe verici olanı, bu eylemler Orta Doğu'yu Hamas'ın 7 Ekim saldırısından ve Gazze'de büyük İsrail askeri harekatının başlamasından bu yana korkulan tam ölçekli bölgesel savaşa sürükleyecek mi?

7 Ekim'den sonraki İsrail ve Hizbullah arasındaki tırmanan şiddet döngüsü kaçınılmaz olarak 2006'daki 34 günlük İsrail-Hizbullah savaşıyla karşılaştırmalar yapılmasını tetikliyor. O zamanlar Lübnan'da ABD büyükelçisi olarak görev yapıyordum. Ancak 2006 örneği yıkıcı olsa da (yaygın yıkım ve yerinden edilme ve yaklaşık 1.200 Lübnanlı ve 165 İsraillinin öldürülmesiyle) mevcut tehlikeyi tanımlamak için fazlasıyla yetersiz. Hem İsrailliler hem de Hizbullah, başka bir savaşın kaçınılmaz olduğu ve her iki tarafın da daha iyi hazırlanması gerektiği varsayımıyla 2006 savaşını incelemiş ve ondan ders çıkarmıştır. 7 Ekim'den önce Hamas'la yaşanan durumun aksine, İsrail Hizbullah'ın silahlarının ve yöntemlerinin potansiyel ölümcül etkisini tamamen anlamış ve yıllardır İran'dan Suriye üzerinden Hizbullah'a giden silah akışını engellemeye ve engellemeye odaklanmıştır.

Hizbullah ayrıca 2006'dakinden daha güçlü bir askeri ve politik güçte. Yaygın olarak bildirildiği üzere, tünel ağı genişledi ve Lübnan'a dağılmış cephanelikleri katlanarak büyüdü, daha fazla sayıda ve daha gelişmiş silahlara sahip ve neredeyse tüm İsrail'e ulaşabiliyor. Suriye'deki iç savaş, 2012'den beri Hizbullah savaşçılarına sahada eğitim sağladı ve savaş deneyimi olan bu savaşçılar artık düzenli bir orduya benziyor.

Siyasi olarak, Temmuz 2006'da birçok Lübnanlı, Hizbullah'ın İsrail'e sebepsiz yere sızmasına ve iki İsrail askerinin kaçırılmasına öfkeyle tepki gösterdi; bu eylemler, Lübnanlıların barışçıl, turist dolu, kazançlı bir yaz geçirme umutlarını yok eden ani bir savaşı tetikledi. İster samimi olsun ister savaş sonrası bir halkla ilişkiler girişimi olsun, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah savaşı başlattığı için özür dileme zorunluluğunu hissetti. Şimdi, İsrail'in Gazze'deki 10 aylık amansız askeri harekâtı, İsrail ile Hizbullah arasındaki devam eden düşük ölçekli savaş ve Hizbullah ile İran liderlerinin suikastı göz önüne alındığında, tam ölçekli bir savaşın asla gerçekleşmeyeceğini uman Lübnanlılar bile, savaş çıkarsa Hizbullah'ı 2006'da yaptıkları kadar suçlamayabilirler. Mİ ACABA?

Ayrıca, Hizbullah'ın Lübnan siyasi hayatı üzerindeki etkisi her zamankinden daha sıkı. MI ACABA?

Bugünün aksine, Temmuz 2006'da sivillerin yer değiştirmesi için bekleme süresi yoktu. Beyrut'un havaalanı bombalanmış ve hava ve deniz sahası savaşın ilk gününden itibaren abluka altına alınmışken, yaklaşık 15.000 Amerikan vatandaşı, o zamanlar tarihin en büyük ABD hükümeti savaş dışı tahliyelerinden birinde tahliye edildi. Bu yıl, artan bir aciliyetle, Beyrut'taki yabancı elçilikler vatandaşlarının hala mevcutken ticari yollarla Lübnan'dan ayrılmalarını savundu.

En önemlisi, daha geniş bağlam 2006'dan beri değişti. 2006 İsrail-Hizbullah savaşının bölgesel bir yangına dönüşmesini engelleyen koşullar, İran'ın "direniş ekseni" sağlamlaştıkça buharlaştı. Hamas ve Hizbullah'ın 2006'daki taktikleri benzer olabilirdi ancak koordineli gündemler izlediklerini iddia etmediler. Ocak 2006'da Hamas, Gazze'deki Filistin yasama seçimlerini kazandı ve 25 Haziran 2006'da İsrailli asker Gilad Shalit'i kaçırarak bölgeyi savaşa sürükledi. Ancak bu, Temmuz 2006'da Lübnan'daki savaşı tetikleyen Hizbullah'ın kaçırılmalarıyla bağlantılı değildi. İsrail'in bu ayrı kaçırılmalara verdiği askeri yanıt, günümüz şiddetinin ölümcül güçlendirici mantığına ve sarmalına sahip değildi.

İran'a gelince, Y Ali Hamaney ve Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad 2006'da İsrail ve Yahudiler hakkında sürekli açıklamalarda bulunurken, İran'ın İsrail karşıtı ısırığı, bugün İran'ın vekillerinin sahip olduğu aynı karmaşıklığa, öldürücülüğe ve coğrafi kapsama sahip olmayan vekiller aracılığıyla uygulandı. Yemen'deki Husiler, 2006 baharında çatışmalar ertesi yıl yeniden başlamadan önce bazı Husi savaşçılarına af teklif eden dönemin Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yönetimindeki Yemen hükümetiyle bir dizi askeri çatışmaya girmişti. İran ile Husiler arasındaki herhangi bir ilişki 2006'da ne küresel nakliyeyi ne de Tel Aviv'i tehdit etti. Irak'ta 2006, Şii ve Sünni milisler arasında özellikle kanlı bir yıldı ve her ikisi de İsrail'e yönelik insansız hava aracı saldırılarına değil, iç katliamlara odaklanmıştı. Şam'da Beşşar Esad, bir önceki yıl Lübnan'dan aşağılayıcı bir şekilde kovulmasının yaralarını sarmaya çalışıyordu. Bu durum, Esad'ın Suriye'nin itibarını daha da zedeleyebilecek maceralara olan iştahını sınırladı.

Suriye-İsrail ilişkileri konusunda başkanlığı ele almasından itibaren babasının İsrail karşıtı politikasını[42] sürdüren Beşşar Esad, çeşitli uluslararası konferanslarda İsrail ve ABD aleyhtarı konuşmalarıyla dikkatleri çekmiş; diğer Arap ülkelerinden farklı bir görüntü sergilemiştir. 11 Eylül olayları sonrası ABD-Suriye ilişkileri gitgide gerginleşmiş; ABD, Suriye’yi “teröre destek vermek”le suçlamıştır. İki ülke arasındaki ilişkiler Lübnan Cumhurbaşkanı Refik Hariri'nin öldürülmesi sonrası çıkmaza girmiş; ABD BM Güvenlik Konseyi’nin 1559 sayılı kararıyla Suriye askerlerinin Lübnan’dan çıkmasını sağlamıştır.

2006'da, bu gruplardan herhangi birinin Filistinlilerle dayanışması çoğunlukla retorik destekle sınırlıydı. Bugün, herhangi biri veya hepsi mevcut durumu tam ölçekli bir savaşa dönüştürmeye katılabilir. Hizbullah, İran ve İsrail'in her biri kendi nedenleriyle muhtemelen tam ölçekli bir savaşı önlemek için askeri eylemlerini ayarlamayı umuyor. Ancak, emsallerin olmadığı ve oyunun daha önceki yazılı olmayan kurallarının (örneğin Hizbullah ile İsrail arasında coğrafi olarak sınırlı ve düşük zayiatlı misilleme saldırıları) terk edildiği bugünkü gibi durumlarda tırmanış döngülerini kontrol etmek zordur. Tırmanış şiddetini hızlandıran yanlış hesaplamalar meydana gelebilir: İsrail işgali altındaki Golan Tepeleri'ndeki Majdal Shams'a 27 Temmuz'da yapılan saldırı muhtemelen askeri bir hedef için tasarlanmıştı, 12 çocuk ve gencin öldüğüi bir Dürzi futbol sahası için değil.

Ancak Birleşik Devletler, çıkarlarını savunmak için 2006'dakinden çok daha iyi hazırlanmış durumda. 2006 savaşını tetikleyen Hizbullah kaçırmaları ABD hükümetini hazırlıksız yakaladı ve tahliyeye yardımcı olmak ve ABD personelini korumak için askeri varlıkların hazır olması bir haftadan fazla sürdü. Nisan ayında tanık olduğumuz gibi, Birleşik Devletler İran ve müttefikleri, ortakları ve vekillerinden gelen saldırıların etkisini azaltmaya yardımcı olmak için etkili bir koalisyon kurmak üzere askeri ve diplomatik güçlerini konuşlandırdı.

2006'ya kıyasla, tüm bölge tehlikeli, keşfedilmemiş bir bölgede. Gazze Şeridi için bir ateşkes/rehine serbest bırakma/insani yardım dalgası anlaşması, Biden yönetimi ve diğerlerinin mevcut gerginlikleri azaltmak için acil diplomasi yapmasını kolaylaştıracaktır. Ancak savaş saati ve ateşkes saati senkronize görünmüyor.